طاقبستان - کرمانشاه
طاق بستان مجموعهای از سنگنگارهها و سنگنبشتههای دوره ساسانی است که در شمالغربی شهر کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است.
وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردشگاهی روحفزا تبدیل نموده که از زمانهای دیرین تا به امروز مورد توجه بوده است.
چغازنبیل - خوزستان
محوطه تاریخی چغازنبیل در استان خوزستان قرار دارد
این محوطه در جنوبغربی ایران، در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهر باستانی شوش قرار گرفته است.
ساخت این شهر که حدود 1250 سال قبل از میلاد مسیح (ع) در دوران عیلامیها آغاز شد، بعد از حمله آشوریها ناتمام ماند.
هزاران خشت و آجر استفاده نشدهای که در این محوطه باقی مانده، گواهی بر این موضوع است. چغازنبیل به سال 1979 در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد.
چغازنبیل در اوایل قرن 13 قبل از میلاد توسط پادشاه عیلامی «اونتاش نپیریشا» در نزدیکی رود دز ساخته شد و «دوراونتاش» نامیده شد.
معنای دوراونتاش، قلعه اونتاش است. البته در برخی متون میخی از این شهر با عنوان «ال اونتاش» به معنی شهر اونتاش نام برده شده است.
در مرکز شهر، معبد عظیمی به صورت مطبق بنا شده که امروزه دو طبقه از آن پابرجاست.
این معبد، ذیقورات نام دارد که به دو تن از خدایان بزرگ عیلامی؛ «اینشوشیناک» و «نپیریشا» اهدا شده است.
شهر تاریخی شوش - خوزستان
شوش کهنترین شهر جهان حدود 5 هزار سـال پیش از میلاد به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف بنیاد نهاده شد
این شهر بـاستانی به این علت که از آغاز حیات آن تاکنون زندگی شهری در آن جریان دارد به عنوان کهن ترین شهر جهان شناخته شده است.
شهر شوش با ۵/۶ کیلومتر مربع مساحت در ۲۴ کیلومتری جنوب غربی دزفول و ۱۱۵ کیلومتری شمال غربی اهواز قرار دارد.
بلندی شهر شوش از سطح دریا ۸۷ متر وفاصله هوایی تا تهران ۴۷۹ کیلومتر است. فاصله زمینی شوش تا تهران ۷۶۶ کیلومتر، تا اهواز ۱۱۵ کیلومتر، تا دزفول ۲۴ و تا اندیمشک ۳۸ کیلومتر است.
این شهر در سال ۱۳۲۹ به بخش تبدیل شد، شهر باستانی شوش از مراکز تمدن قدیم، از معروفترین شهرهای دنیا، پایتخت چند هزار ساله مملکت عیلام و همچنین پایتخت زمستانی امپراطوری هخامنشی بوده است.
شهر تاریخی حریره - هرمزگان
شهر حریره با قدمت 800 ساله بازمانده شهر پیشین کیش است و در میانه کرانه شمالی جزیره قرار دارد
گستره پستی و بلندیها و خرابههای شهر قدیمی حریره حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد. این وسعت بازگو کننده این مطلب است که روزگاری شهری بزرگ و آباد در این منطقه وجود داشته و جمعیت کثیری را در خود جای میداده است.
دوران طلایی شهر حریره کیش از سال ۳۶۷ تا ۹۱۲ هجری قمری بودهاست. آن چه امروزه از این شهر بر جای مانده حجمی از معماری شهری است.
اما کمتر و به ندرت تاقها و پوششها و سقفهای سالمی بر جای مانده است جز در پارهای موارد که پوششهای تاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان ماندهاند.
شهر تاریخی ماسوله - گیلان
ماسوله در ۵۵ کیلومتری رشت در استان گیلان قرار دارد. این شهر در ناحیهای کوهستانی و جنگلی در دامنهای صخرهای با وسعت ۱۶ هکتار و ارتفاع ۱۰۵۰ متر از سطح دریای آزاد ساخته شدهاست
منشور کوروش
منشور کوروش هخامنشی، کهنترین بیانیه حقوق بشرِ شناخته شده جهان و سند سربلندی ایرانیان از همزیستی آشتیجویانه و گرامیداشتِ باورها و اندیشههای همه مردمان تابعه در هنگامه بنیادگذاری نخستین امپراطوری جهان است
شهر تاریخی سیروان - ایلام
شهر تاریخی سیروان از شهرهای دوره ساسانی استان ایلام است که در نزدیکی شهرستان شیروان چرداول واقع است. این شهر مرکز ایالت ماسبذان بوده و آثار معماری و بناهای آن کاملا مشهود است
شهر تاریخی سیروان(شیروان)در حوزه شمالی استان ایلام و شمالشرقی شهر ایلام در دامنههای اطراف و لایههای زیرین سراب کلان واقع در شهرستان شیروان چرداول به صورت نیمه مدفون با بقایای آثار معماری ارزشمند قرار دارد.
وجود آب فراوان و چشمهها و رودخانه خروشان در این شهر یادآور همزادی توأم آب و آبادی در ایران و تلفیق معماری خاص و باشکوه با آب است.
شهر تاریخی سیمره - ایلام
شهر تاریخی سیمره از شهرهای تاریخی استان ایلام است و در حاشیه غربی شهر درهشهر قرار دارد
تنگ چوگان بیشابور - فارس
تنگ تاریخی چوگان در 23 کیلومتری شهر کازرون و روبروی شهر باستانی بیشاپور واقع شده و رودخانه شاپور در جهت شمال شرقی به جنوب غربی در میان آن روان است
نقش برجسته رجب - فارس
نقش برجسته رجب در 50 کیلومتری شیراز و ۳ کیلومتری شمال تخت جمشید قرار دارد
نقش برجسته سر مشهد - فارس
روستای سرمشهد از توابع بخش جره و بالاده در 65 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان کازرون و 220 کیلومتری شیراز در استان فارس، قرار دارد
نقش برجسته تیمور - فارس
نقش برجسته پل آبگینه (تیمور میرزا) در 12 کیلومتری جنوب شرقی کازرون در مجاورت روستای آبگینه و دریاچه زیبای پریشان و در کنار جاده قدیم کازرون به شیراز قرار دارد
پاسارگاد - فارس
محوطه تاریخی پاسارگاد در 70 کیلومتری شمال تخت جمشید، در 3 کیلومتری جاده آسفالته شیراز - آباده در استان فارس قرار دارد
کتیبههای گنجنامه - همدان
کتیبههای گنجنامه در 5 کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره عباس آباد قرار دارد
شهر تاریخی دارابگرد - فارس
شهر تاریخی و باستانی دارابگرد که در قدیم به آن دارابجرد نیز میگفتند، در 6 کیلومتری جنوب شهر فعلی داراب در کنار جاده جدید داراب- شیراز قرار دارد